Open Source is al jaren een bekend begrip onder technische automatiseerders. Niet zelden komen direct emoties naar voren bij het noemen van de term. Open Source Software staat bekend als software waarvoor niet betaald hoeft te worden. Maar nu Open Source software meer en binnen bedrijven wordt ingezet en zeer grote bedrijven hun software als Open Source software op de markt brengen is het oppassen.
Informatiesystemen of applicaties ontwikkeld met Open Source Software (OSS) betekent dat de broncode (source) vrij toegankelijk is. Wereldwijd worden veel cruciale systemen gedraaid op basis van Open Source Software. Vaak simpelweg omdat de noodzakelijke kwaliteit niet door specifieke commerciële pakketten evenaart kan worden. Naast de complete internet infrastructuur wordt Open Source Software dan ook bij iedere grote organisatie wereldwijd ingezet, overheden, militaire organisaties en natuurlijk veel binnen onderzoekscentra. Anno 2014 is het dan ook voor iedere algemene IT behoefte wel een veelvoud van Open Source invullingen te vinden.
De laatste trend waar Open Source Software niet meer weg te denken is, is het gebied van Cloud Computing. Iedere ICT’er die serieus met Cloud Computing bezig is, kent dus naast de begrippen IAAS en PAAS ook de mogelijkheden van ApacheCloud, OpenStack en Eucalyptus en andere Open Source technologieën die Cloud Computing mogelijk maken.
Begin deze maand (februari 2014) werd in Brussel de 14de editie van een van de grootste Open Source conferenties voor ontwikkelaars in Europa georganiseerd, Fosdem. Bezoekers worden niet geregistreerd om ook software ontwikkelaars die privacy belangrijk vinden niet af te schrikken om te komen, maar gezien de enorme drukte in alle zalen was Fosdem 2014 een van best bezochte edities ooit.
Het mooie van een conferentie als Fosdem is dat veel kennis en ervaring wordt uitgewisseld bij inzet in de praktijk van Open Source Software onder mensen die ermee werken en/of ontwikkelen. Omdat ook veel core-developers aanwezig zijn van een aantal prominente OSS projecten, kan een goed inzicht worden gekregen hoe deze projecten werken en waar uiteindelijk geld mee wordt verdiend.
Nu Open Source als bedrijfsmodel meer en meer wordt omarmd door bedrijven die deze eeuw vurige campagnes voerden tegen Open Source is het oppassen. Waar deze zeer grote software bedrijven Open Source in het verleden afdeden als inferieure software met communistische insteek staan deze zelfde bedrijven elkaar nu te verdringen om hun klanten duidelijk te maken wat de voordelen van Open Source Software zijn en waarom zij het beste (OSS)product leveren.
In de basis biedt Open Source Software de perfecte bescherming voor gebruikers van de software tegen de aanbieders. Wordt teveel gerekend voor support dan is overstappen naar een bedrijf wat de ondersteuning wel tegen een redelijk prijs wil leveren geen enkel probleem. Ook bij een faillissement van de software aanbieder is er geen risico, immers met de broncode in de hand is snel een ander bedrijf gevonden om de continuïteit op gebeid van software onderhoud over te nemen. Open Source Software zou juist daarom omarmd moeten worden door de afnemers( de gebruikers) van software en niet zoals nu door de aanbieders van software.
Door het open grote schaal omarmen van Open Source als bedrijfsmodel worden de principes achter Open Source wel genoemd, maar zitten deze principes niet in de haarvaten van de bedrijven die nu Open Source Software aanbieden. De analogie met de ‘groene producten’ is daarom snel gemaakt: Producten die eerst sterk vervuilend waren zijn nu groen, gezond en zorgen voor behoud van onze planeet. Vaak is het slechts de marketing om het product heen die is veranderd en niet het product of de wijze van produceren. Deze donkergroene invulling van groene principes wordt niet direct verteld natuurlijk. Omzet is omzet.
In Open Source land was er vanaf het begin een strijd tussen GPL en BSD aanhangers. Over deze principe strijd zijn gigabytes aan materiaal te vinden, maar ultra kort samengevat betekent een GPL licentie dat de vrijheid van software code wordt gewaarborgd door een sterke licentie, waarbij de BSD licentie ultieme vrijheid voorstaat door juist niets af te dwingen. Dit betekent dat de BSD licentie geen enkele beperking oplegt. Veel bedrijven die momenteel Open Source software als bedrijfsmodel hebben omarmd doen dit vanuit een BSD licentie. Logisch, want deze geeft minder beperkingen vanuit commercieel oogpunt.
Zelf was en ben ik een groot fan van BSD software (m.n. FreeBSD), maar om de toekomst van Open Source te garanderen ben ik na Fosdem 2014 toch gaan inzien dat GPL software voorlopig de beste garantie kan geven om de continuïteit van bedrijven die Open Source Software in het hart van hun bedrijf inzetten te garanderen. Daarnaast betekent meer en betere GPL software dat innovatie op software gebied blijft bestaan. Tenslotte is het bouwen op kennis van anderen vaak noodzakelijk om weer een stapje verder te komen. Wetenschappers doen niet anders. Want waarom problemen weer oplossen waarvan je zeker weet dat deze al eens zijn opgelost? Wellicht door jezelf. Helaas nog altijd een bekent fenomeen in software land, zeker voor ontwikkelaars die jaren voor een bedrijf hebben gewerkt en bij hun volgende werkgever weer problemen dienen op te lossen die zij eerder ook al hadden opgelost. Nu meer en meer software onder een BSD licentie wordt gemaakt is de toekomst van Open Source onzeker. Een gezond Open Source ecosysteem is namelijk gebaat bij delen van code en hergebruik zichtbaar voor iedereen.
Het aantal software ontwikkelaars wat in de avond uren Open Source Software maakt vanuit principieel oogpunt is namelijk niet zo groot. Veel BSD projecten worden gefinancierd door grote bedrijven als Apple of Google. Bedrijven die vaak een bedenkelijke reputatie hebben op Open Source gebied.
Om te bepalen welke Open Source Software ‘veilig’ ingezet kan worden binnen een bedrijf is het noodzakelijk om een groot aantal criteria te hanteren. Criteria kunnen bijvoorbeeld zijn:
- Missie van het Open Source project;
- Mate waarin buitenstaanders zich eenvoudig kunnen aansluiten bij de core-developers;
- Transparantie/Openheid van het project (financiering, besluitvorming binnen het project);
- Kwaliteit geleverde product (Qa procedures, automatisch testen, etc);
- Aantal mensen dat ‘vrijwillig’ bijdraagt aan het project (oa fixes, documentatie, marketing);
- Aantal gebruikers van de software;
- Mate waarin security en performance is meegenomen in de software;
Vanuit architectuur kan inzicht worden gegeven in de voor- en nadelen van inzet van Open Source Software voor een specifieke context. Cruciaal is hierbij dat transparant wordt gemaakt wat de afwegingen zijn om wel of niet voor een bepaald Open Source product te kiezen.